Voor- en nadelen van een hoogstamboom

Ruimte om te groeien

“Een hoogstamboom heeft ruimte nodig, bovengronds én ondergronds, dus moet je allereerst daar aandacht aan schenken”, legt Luk Dirkx uit. “Je moet er op letten of de boom die je kiest wel voldoende ruimte heeft om uit te groeien tot een volwassen exemplaar, en of de wortels van zo’n kolos de bestrating niet omhoog zullen duwen.”

“Hoe vaak zie je het niet - zowel in grote als in kleine tuinen - bomen die geknot, bijna verminkt worden omdat ze te groot worden. Altijd zegt men dat erbij: omdat ze te groot worden. Maar die boom kan daar niks aan doen. Het enige wat die wil, is gewoon boom worden. En daar zal hij alles voor doen wat in z’n macht ligt. Het is nutteloos om grote bomen in te korten, want zij zullen gegarandeerd reageren met een nog krachtigere groei dan al het geval was. De boom zal reageren door lange waterscheuten te vormen, om het ontstane verlies zo snel mogelijk te compenseren. Deze lange scheuten zijn veel kwetsbaarder dan takken die op een gestage natuurlijke manier zijn gegroeid. Bij felle windvlagen breken deze ook vaak af, en is het algemeen uitzicht van de boom om zeep.”

Knotvormen

“Soms kiest men bewust om bomen elk jaar van hun takken te ontdoen, en zo diverse knotvormen te bekomen. Platanen en lindes zijn hier wellicht de meest voorkomende voorbeelden van. Het zal de mens worst wezen, maar door zulke ingrepen verkort je de levensduur van de bomen aanzienlijk. Soms wordt deze zelfs gehalveerd. Nu kan je natuurlijk het volgende afwegen: als een boom anders 600 jaar zou worden, en door het knotten ‘nog maar 300’, dan is dat natuurlijk nog altijd veel langer dan dat wij jaren voor ons hebben. En dus kan ons dat niets schelen,… Dat is een keuze die ieder voor zich moet maken. Maar het blijft een feit dat als je eenmaal knot, je dit altijd zal moeten blijven herhalen. Terwijl een goedgevormde boom, op de juiste standplaats, naarmate hij ouder wordt minder tot zelfs geen snoei meer nodig heeft.”

Wortels

“Wortels kunnen voor meer problemen zorgen, zeker als bomen dicht bij terrassen geplant worden, of langs opritten. Als je zorgt dat de boom voldoende grond rondom heeft om uit te groeien, hoeft dit geen probleem te zijn. Algemeen kan je stellen dat de projectie van de boomkruin naar de aarde toe, de cirkel geeft waarin zich de meeste wortels van de boom bevinden. Als de bestrating langs een boom de wortels de mogelijkheid geeft om eronderdoor te groeien, kun je problemen krijgen. Na verloop van jaren worden deze wortels dikker, en krijg je lelijke bulten in de verharding.”

Wortelgeleiding

Wie toch bomen wilt planten vlakbij een verharding, kan best gebruik maken van een wortelgeleiding. “Dit is een soort folie, of kunststofplaat, die je ingraaft en die de wortels naar beneden leidt. Eenmaal beneden groeien deze horizontaal, en blijven ze op ‘veilige’ diepte. Dit systeem wordt almaar vaker gebruikt bij de aanplant van laanbomen in stedelijke gebieden, maar is ook toepasbaar in tuinen.”
 

Besluit: “De juiste plaats, voldoende wortelruimte en een begeleidende snoei zijn dus wat je nodig hebt om een hoogstamboom te plaatsen. En een hoop tijd, om jouw jong boompje te zien uitgroeien tot een pracht van een boom waaronder het zalig vertoeven zal zijn…”

Auteur: Luk Dirkx - Tuinen Luk Dirkx - december 2009